Hoornaar Spotter

De Aziatische hoornaar (Vespa velutina), een invasieve exoot, is zeer schadelijk voor de bijenkasten en de biodiversiteit. Deze Aziatische hoornaar heeft hier behalve de wespendief geen natuurlijke vijanden. Een nest van de Aziatische hoornaar verorbert ongeveer 12 kg insecten per jaar (= ongeveer 100 000 insecten). We proberen de verspreiding van deze exoot in te perken.

Wat doe je als er een hoornaar koningin in je val zit?

• Zit die er alleen in, dan zet je die een paar uur in de diepvries. Weet wel dat je altijd het diertje moet doden. Ze zijn immers hardnekkig en na een paar uur in de diepvries kunnen ze weer tot leven komen als de temperatuur hoger wordt.
• Zit er enkel bijvangst in, dan doe je de lokval open zodat die kunnen uitvliegen.
• Zit er zowel een koningin als bijvangst in, dan zet je die een kwartier in de ijskast. Door de koude temperatuur versuffen de insecten. Je kan nu de koningin er uithalen en doden of ze middendoor knippen. De val zet je vervolgens in de zon en door de hogere temperatuur komen ze terug tot leven en vliegen de insecten weer weg.

Lukt het deze koninginnen toch om een voorjaarsnest te maken, dan bevindt het nest zich dicht bij de grond of op maximum enkele meters hoogte aan bijgebouwen, in klimop, in struiken, … In dit stadium van het nest is verdelging nog eenvoudig uit te voeren door een verdelger (soms door een imker) en kan dit makkelijker en zonder schadelijke verdelgingsmiddelen. De verdelger kan het nest behandelen met vriesspray of met een speciale stofzuiger verwijderen. Deze nesten worden ook telkens verwijderd.

De secundaire nesten vragen een andere aanpak; ze hangen soms tot 30 meter hoog en kunnen tot wel 1 meter doorsnede worden en zijn dus veel moeilijker te verdelgen.

Vaak wordt bij de verdelging gif gebruikt (Permas-D). Het gebruik van dat gif botst op heel wat tegenstand. Het is een gif dat een sterke impact heeft op koudbloedigen.

Hoornaar spotter heeft een verdelging set (stofzuiger) waarmee tot 35 meter hoog kan gewerkt worden, gaat tijdens het seizoen experimenteren met dat systeem. We zullen de resultaten van deze set zeker op de website delen en indien het erg effectief is, sturen we het als aanbeveling naar de lokale besturen.

Wat er onlangs werd vastgesteld is dat de Aziatische hoornaar ook nesten maakt ondergronds. Daarbij gebruikt die bestaande gangen van woelratten, konijnen,… Het is dus aan te raden om niet enkel naar boven te kijken naar nesten maar ook naar beneden. De grondnesten vormen een onmiddellijk gevaar voor de mens.

In Frankrijk zijn vorig jaar 4 doden geteld door een aanval van de Aziatische hoornaar.

Als je te dicht bij een nest komt en de hoornaars voelen zich bedreigd, dan vallen ze aan. Het kan er zeer agressief aan toe gaan. Probeer dus best geen nest al te dicht te benaderen en al zeker niet zelf te verwijderen.

Het is niet of maar wanneer bij ons de eerste doden vallen. Laat ons actie ondernemen om dat risico zo laag mogelijk te houden.

In het voorjaar ontwaken de koninginnen en starten ze met het bouwen van een nieuw nest (embryonest) in schuren, tuinhuisjes, afdaken, luifels, barbecues, …

In onderstaande foto kan je zien hoe een embryonaal nest er uitziet. Het is niet groter dan een tennisbal. Het is ook in het voorjaar dat lokvallen worden geplaatst.

Om de koninginnen af te vangen gebruiken we selectieve vallen vanaf maart tot juni zodat ze geen nest kunnen opstarten. Selectieve vallen hebben als groot voordeel dat er geen of nauwelijks bijvangst is van andere insecten. Selectieve vallen zijn zo gebouwd dat insecten niet aan de vloeibare lokstof kunnen. Lukt dat wel dat zullen er een heleboel verdrinken. In deze fotoreeks zie je een aantal selectieve vallen. Vaak worden lokvallen gebruikt waarbij een sponsje, doordrenkt met lokvloeistof, in de val wordt geplaatst. Je kan ook steentjes leggen of korrels om verdrinking tegen te gaan. Je kan ook met een schaaltje werken waar je een muggengaas over trekt. Of je zet er een potje in met deksel erop en een wiek door het deksel.

Vergeet niet de ingang van de lokval te vernevelen met lokstof. Zo zal je meer succes hebben. Ook de val in de buurt zetten van struiken, bomen waar de hoornaar verzot op is, zal je vangstkansen vergroten.

Ook wordt soms met een fuik gewerkt, maar daar kennen we de effectiviteit niet van.

Door je lokvallen te melden en de vangst van koninginnen te melden, krijgen we beter zicht p de effectiviteit en bijvangst van de verschillende modellen. Haal je de lokval weg, dan wis je die best in de app. Alle gegevens over de lokval blijven in de database aanwezig.

Hierbij een voorbeeld van een aantal selectieve vallen.

• Zet het nest als een melding “actief nest” in de app Hoornaar spotter.
• Blijf uit de buurt
• Verwittig de brandweer of de gemeentelijke diensten. Zij kunnen actie ondernemen om de nesten te verdelgen. Merk je dat er niets aan gedaan wordt, dring dan aan bij je lokaal bestuur. Blijft de vraag om te verdelgen onbeantwoord, stuur dan een mail naar ons mailadres.

Heb je een nest gespot, weet dan dat het kan zijn dat dit nest verdelgd werd. Kijk goed of er beweging rond het nest is. Controleer op de app of de status van het nest op verdelgd staat. Na het hoornaar seizoen, als de bladeren zijn afgevallen, zie je vaak de nesten zeer goed hangen. Het kan zijn dat er nog leven in zit. Maar evengoed kan het een verlaten nest zijn waarbij de koninginnen een plek hebben gezocht om te overwinteren. Meld in elk van beide gevallen het nest in de app hoornaar spotter.